Örseleyici ve zorlayıcı yaşam şartlarında baş edebilme yeteneği sayesinde güçlü durabilen bireyler psikolojik olarak sağlam ve dayanıklı olarak adlandırılmaktadır. Öngörülemez ve zor olaylar ile baş edebilme, olaylara karşı esneklik sağlayabilme kişinin psikolojik olarak gücünü ortaya koymaktadır.
Bireyin psikolojik sağlamlığını ortaya çıkaran olaylar;
• Hastalıklar
• Yas
• Kayıplar
• Ayrılıklar
• Doğal afetler
• İlişki problemleri
• İş kaybı
• Psikolojik rahatsızlıklar olarak sayılmaktadır.
Bireyler yaşam boyu olumsuz durumlar ile karşı karşıya kalabilmektedir. Kimi zaman engellenemez olarak karşılaşılan bu olaylar kişilerde farklı boyutlarda algılar oluşturabilmektedir. Olumsuz olaylar kimi bireyde kolay atlatılabilir izler bırakırken kimi birey karşılaştığı olumsuzluklar sonucu derin yaralar almaktadır.
Zorlu yaşam getirileri karşısında esneklik gösterebilme özelliğine psikolojik sağlamlık denilmektedir. Duygusal dayanıklılık olarak da adlandırılan bu olgu, kişiden kişiye ve yaşanılan topluma göre değişkenlik göstermektedir. Pozitif psikolojinin çalışma alanlarından birisi olan psikolojik sağlamlık, zor durumlar karşısında bireyin hayatta kalma becerilerini ortaya koymaktadır.
Psikolojik Sağlamlığa Sahip Kişiler
Travma sonrası büyüme olgusuna yakın olarak adlandırılan psikolojik sağlamlık travmalar sonrasında kişinin psikolojik ve fizyolojik olarak güçlenmesi ile yorumlanmaktadır. Zor olayla karşısında kişinin vakit kaybetmeden toparlanmasını sağlayan psikolojik sağlamlık kişinin travma sonrası haline ulaşmasında büyük önem taşımaktadır.
Psikolojik sağlamlığa sahip kişiler kendi kaynaklarının farkındadırlar. Problem çözme yetenekleri diğer insanlara oranla daha yüksektir. Dikkatli kişilikleri ile farklılık gösterirler. Psikolojik sağlamlığa sahip kişilerin gerçekçi yaşam amaçları olduğu bilinmektedir. Bu kişiler iyimser kişilik yapısındadırlar. Başlarına gelmiş olan kötü durumlar karşısında değiştiremeyecekleri durumları diğer insanlara oranla daha kolay kabul ederler.
Kim zaman olumsuz durumlar karşısında toparlanma süresi uzar ve birey bu toparlanma sürecinde psikolojik olarak zarar görebilir. Bu gibi durumlarda herhangi bir travma sonrası psikolojik açıdan kendini toparlayamayan kişilerin profesyonel yardım veren Psikolog Doğan Tura tarafından sunulan destek sayesinde kişinin psikolojik sağlamlığının arttırılması hedeflenmektedir. Özellikle travma sonrası destek alması gereken bireylerin kendi başlarına mevcut psikolojik durumlarını iyileştirememesi durumun gittikçe daha vahim hale gelmesini sağlayabilmektedir. Bu gibi durumlarda psikolojik destek alınması bireyin çok daha hızlı ve etkin bir biçimde eski psikolojik durumunu kazanmasını sağlamaktadır.
Yüksek Potansiyelli Uyum Becerisi
Kişinin olaylar ve durumlar karşısında vermiş olduğu tepkiler değişkenlik gösterebilmektedir. Bunun bilimsel olarak açıklaması ise kişinin psikolojik sağlamlığı ile olan bağıdır. Sahip olunan psikolojik sağlamlık ne kadar güçlü ise kişi karşılaştığı zorlu ve olumsuz olayları o denli rahat atlatmaktadır.
Trajedi, tehdit, travma ve stres gibi faktörler karşısında uyum gösterme becerisi ve süreci olarak adlandırılan bu olgu, üzerinde mental esneklik büyük rol oynamaktadır. Kişinin mental olarak sağlıklı olması ve olumsuz durumları kolaylıkla atlatabilmesi vücudun savunma mekanizmaları arasında yer almaktadır.
Psikolojik sağlamlık kişinin sahip olduğu gen yapısı ve çevresel faktörler ile artış gösterebilmektedir. Bunun yanında kişinin yaşadığı tecrübeler ve zorlu yaşam şartları da psikolojik sağlamlığın arttırılmasında etkili olmaktadır. Kişinin yaşadığı ortam, eğitim durumu ve kurduğu sağlıklı ilişkiler de psikolojik sağlamlık açısından kriter olarak bilinmektedir.
Yüksek potansiyelli uyum becerisi sahibi bireyler karşılaştıkları sorunları ile daha etkin mücadele etmekte ve mental sağlıklarına zarar vermeden zorlu durumların üstesinden gelebilmektedirler.
Psikolojik Sağlamlık İçin Yapılması Gerekenler
Hayatı daha yaşanabilir kılan psikolojik sağlamlık olgusu, kişinin fiziksel ve psikolojik olarak daha güçlü olmasını sağlamaktadır. Psikolojik sağlamlığı arttırmak için kişinin zorlayıcı durumlar ile karşı karşıya gelmesi halinde karşılaştığı durumları kabul etmesi mental sağlığın korunmasında büyük rol oynamaktadır. Kişinin karşılaştığı zorlayıcı durumları değiştirememesi halinde durumları akışa bırakması da yine psikolojik sağlamlığın arttırılmasında olumlu sonuçlar doğurmaktadır.
Psikolojik sağlamlığın arttırılmasında maneviyatın güçlendirilmesi ve meditasyon gibi olgulara yer verilmesi de kişinin olaylardan daha az zarar alarak daha güçlü bir psikolojiye sahip olmasını sağlamaktadır.
Psikolojik sağlamlık için yapılması gerekenler arasında; kişinin mükemmeliyetçilikten uzaklaşması ve doğru kararlar alarak hareket etmesi de yine olumlu yönde gelişim sağlamaktadır. Ruhsal sağlığın beden sağlığı üzerinde önemli derecede etkili olduğu unutulmamalıdır. Kişinin psikolojik açıdan tam bir iyilik hali içerisinde olması bedensel sağlığının da iyi olmasını sağlayacaktır. Bu nedenle ruhsal dayanıklılığınızı arttırmanın yollarını öğrenmek için etkin yolları kullanmalı ve gerekirse bu konuda profesyonel destek almalısınız.